![](/media/lib/474/n-tyton-c5d8df5a41e3159f36a221563732f178.jpg)
Tytoń używany jest przez ludzi od ponad 12 000 lat
12 października 2021, 08:44Przed około 12 300 lat na bagnistym terenie dzisiejszego stanu Utah zjawiła się grupa ludzi zwabionych tam zapewne przez obecność megafauny – mamutów czy wielbłądów – oraz kaczek, dzięki którym nie musieli głodować pomiędzy upolowaniem większego zwierzęcia. O ich obecności świadczą pozostałości po palenisku, kamienne narzędzia i kości kaczek. Jednak tym, co najbardziej zainteresowało archeologów są nasiona tytoniu znalezione w palenisku.
![](/media/lib/474/n-chora-gorylica-19d1adab153ac7f7e575851b840b3583.jpg)
Życie Ndakasi, osieroconej gorylicy, której selfie stało się przebojem internetu
8 października 2021, 11:56Park Narodowy Wirunga poinformował o śmierci ukochanej 14-letniej gorylicy górskiej Ndakasi, która po długiej chorobie odeszła pod koniec września, wtulona w ramiona opiekuna Andre Baumy. Osierocona samica zdobyła internetową sławę, kiedy w 2019 r. z okazji Dnia Ziemi popularne stało się selfie, na którym widać strażników oraz Ndakasi i drugą gorylicę Ndeze; obie stoją wyprostowane i patrzą prosto w obiektyw.
![](/media/lib/474/n-gurnah-4aa3bad362c97ecc86c39081a42862f2.jpg)
Literacki Nobel 2021 dla uchodźcy z Zanzibaru i profesora na University of Kent
7 października 2021, 14:29Abdulrazak Gurnah został uhonorowany tegoroczną Nagrodą Nobla z literatury za bezkompromisowe i pełne współczucia badanie skutków kolonializmu i losu uchodźcy pomiędzy kulturami i kontynentami. Ten szerzej nieznany pisarz z Zanzibaru jest emerytowanym wykładowcą literatury angielskiej i postkolonialnej na brytyjskim University of Kent. Specjalizuje się na badaniu literatury takich autorów jak Wole Soyinka, Ngũgĩ wa Thiong’o i Salman Rushdie.
![](/media/lib/474/n-chemia2021-11cd0dc36d29a93460f635e68a3520fe.jpg)
Nobel z chemii za pomysł tak prosty i genialny, że aż dziwne, iż nikt wcześniej o tym nie pomyślał
6 października 2021, 11:27Tegoroczną Nagrodą Nobla z chemii podzielą się Benjamin List z Niemiec i David MacMillan z USA, zdecydowała Szwedzka Królewska Akademia Nauk. Nagrodę przyznano za rozwój asymetrycznej katalizy organicznej. Prace Lista i MacMillana mają olbrzymi wpływ na tworzenie nowych leków, a przy okazji czynią procesy chemiczne bardziej przyjazne środowisku naturalnemu.
![](/media/lib/470/n-roslinka-b404ebad9b1f2c293d6a9a021f73c781.jpg)
Nowe szczepionki na COVID-19 nie będą wymagały niskich temperatur. Mają też wiele innych zalet
9 września 2021, 10:20Na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego (UCSD) opracowano potencjalną szczepionkę przeciwko COVID-19, której przechowywanie nie wymagają użycia lodówki. Jej głównymi składnikami są wirusy roślin lub bakterii. Szczepionka jest na wczesnym etapie rozwoju, ale badania na myszach wykazały już, że po jej podaniu w organizmach zwierząt pojawił się bardzo wysoki poziom przeciwciał
![](/media/lib/470/n-czerniak-048e718151a459f944e685175e2a30d4.jpg)
Do rozwoju nowotworu, obok mutacji DNA, potrzebna jest „kompetencja onkogeniczna”
8 września 2021, 10:42W naszych organizmach bez przerwy znajdują się tysiące komórek, w których DNA pojawiły się błędy mogące powodować nowotwory. Jednak tylko w rzadkich przypadkach rzeczywiście dochodzi do rozwoju choroby. Standardowe wyjaśnienie tego fenomenu jest takie, że potrzebna jest odpowiednia liczba konkretnych mutacji, by pojawił się nowotwó
![](/media/lib/470/n-probka-8f1115a41236bf1b845c24c0a91b9d28.jpg)
Do dwóch razy sztuka. Perseverance pobrał próbki Marsa, które zostaną przywiezione na Ziemię
7 września 2021, 18:00Łazik Perseverance pobrał pierwszą próbkę marsjańskiego gruntu. To rdzeń nieco grubszy od ołówka, który pobrano za pomocą wiertła. Został on przeniesiony do szczelnie zamykanego tytanowego pojemnika, w którym będzie czekał na transport na Ziemię
![](/media/lib/466/n-lipiec2021-baac17098b912bb5abe01e246959b6bc.jpg)
Lipiec 2021 najgorętszym miesiącem od 142 lat
16 sierpnia 2021, 08:15Lipiec 2021 roku był najcieplejszym miesiącem w historii pomiarów, poinformowała amerykańska Narodowa Administracja Oceaniczna i Atmosferyczna (NOAA). Lipiec zwykle jest najcieplejszym miesiącem w roku. Jednak lipiec 2021 był najcieplejszym lipcem i najcieplejszym miesiącem, jaki kiedykolwiek odnotowano, mówi szef NOAA Rick Spinard.
![](/media/lib/466/n-3-hka-27f73b43fe07fd50bdc86fc80a393b3e.jpg)
Molekuła z ludzkiego organizmu pomoże w walce z nowotworami i chorobami autoimmunologicznymi
11 sierpnia 2021, 12:26Produkowana przez nasz organizm nowo odkryta naturalna molekuła 3-HKA (3-hydroksy-l-kinurenina) może stać się potężną bronią w walce z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi a nawet niektórymi nowotworami, informują naukowcy z Weill Cornell Medicine i Uniwersytetu w Perugii
![](/media/lib/466/n-orzeszki-1b327b1edc5fee60b19bb968bb2c58e6.jpg)
Orzeszki ziemne ułatwiają przerzutowanie nowotworów? Chorzy nie powinni jeść ich zbyt dużo
10 sierpnia 2021, 08:12Naukowcy z University of Liverpool zdobyli kolejne dane wskazujące, że częste jedzenie orzeszków ziemnych przez osoby chorujące na nowotwory, może przyczyniać się do rozprzestrzeniania choroby. W ramach swoich najnowszych badań, omówionych na łamach Carcinogenesis, uczeni wykazali, że lektyna orzeszków ziemnych (PNA – Peanut Agglutinin) wchodzi w interakcję ze śródbłonkiem naczyń krwionośnych, w wyniku czego powstają cytokiny.